Główne wnioski z badań
- Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy oraz migrantów w polskim społeczeństwie jest odmienna zarówno w wymiarze deskryptywnym – charakteryzującym cechy konstytuujące te grupy, jak również w wymiarze afektywnym oraz behawioralnym. Stwierdzono to na podstawie szeregu zmiennych zweryfikowanych w trakcie badań w tym m.in. holistycznego Wskaźnika Społecznej Percepcji Migrantów – Social Perception of Migrants Index (SPMI).
- W czerwcu 2023 roku po raz pierwszy od rozpoczęcia projektu badawczego odnotowano bardzo znaczący spadek wartości wskaźnika SPMI w odniesieniu do uchodźców z Ukrainy. Wprawdzie nadal większość Polaków ma pozytywną percepcję uchodźców z tego państwa (67%), ale aż o 13 pkt. proc. zmalał odsetek badanych, którzy postrzegają ich w wymiarze pozytywnym. Jednocześnie z 8% do 13% wzrosła grupa respondentów, którzy postrzegają Ukraińców w wymiarze negatywnym.
- Dane te potwierdzają również odpowiedzi na pytanie „Czy zmieniło się Pana(i) nastawienie do uchodźców z Ukrainy w ostatnim czasie?”. W porównaniu ze styczniem 2023 roku o 6 pkt. proc. do poziomu 31% wzrósł odsetek badanych, którzy odpowiedzieli twierdząco na to pytanie. Zdecydowana większość dostrzegających zmianę uważa, że ich nastawienie do uchodźców z tego państwa pogorszyło się (z 68% do 85%).
- W badaniu czerwcowym zidentyfikowano również motywy zmiany nastawienia. Głównym czynnikiem wskazywanym przez Polaków jest „postawa roszczeniowa” Ukraińców (39%).
- Zdaniem respondentów „postawa roszczeniowa” w odniesieniu do uchodźców z Ukrainy oznacza, że „wszystko im się należy” lub „wszystko należy się za darmo”.
- Połowa Polaków (50%) uważa również, że uchodźców z Ukrainy charakteryzuje „inna kultura”. ”Inna kultura” oznacza przede wszystkim: „inne normy i zasady”, „inną religię/ wiarę” oraz „brak kultury osobistej”.
*Poprzez określenie Polacy należy rozumieć mieszkańców Polski w wieku 16-65 lat. Analizując dane należy zwrócić uwagę na margines błędu, który wynosi +/- 4%.
